Program uczciwości

Program Uczciwości. Mam na imię Suzanne. Jestem alkoholiczką i ateistką. Wstąpiłam do AA w wieku 54 lat, całkowicie wyczerpana po 37 latach picia.

Program Uczciwości – Wybrałem swoją pierwszą grupę, kierując się tym, że była w odległości krótkiego spaceru od miejsca, w którym mieszkałam. Cechowała się silną etykę chrześcijańską i – jak teraz zdaję sobie sprawę – fundamentalistycznym podejściem do programu. Na mityngach odmawiali nawet Modlitwę Pańską, co jest bardzo rzadkim zjawiskiem w Wielkiej Brytanii. Po sześciu tygodniach uczestnictwa nadal byłam trzeźwa (to dobrze). Czułam jednak też, że te mityngi są dla mnie jak dawka gorzkiego lekarstwa (to źle). Zmieniłam grupę. Wybrałam tę następną znowu tylko dlatego, że spotkania odbywały się blisko mojego domu, tyle że w drugą stronę. Co zadziwiające, te mityngi również kończono odnawianiem Modlitwy Pańskiej. Dziwny zbieg okoliczności.

Podczas Modlitwy o Pogodę Ducha i Modlitwy Pańskiej czułam, że coś jest nie tak, ale że nie powinnam o tym mówić. Nie mogę powiedzieć, że byłam agresywną ateistką. Wiara i religia nie odgrywają dużej roli w życiu codziennym większości Brytyjczyków. Prawie nigdy nie wymaga się od nas wyrażania opinii na te tematy. Wydawało mi się to po prostu bardzo dziwne, że na mityngach AA jest to takie ważne. Odniesienia do „Boga”, „On” i Jemu” itp. wydawały mi się powrotem do bezmyślnej akceptacji chrześcijańskiej mitologii z czasów niedzielnej szkółki w dzieciństwie.

Program uczciwości – kolejna zmiana grupy

Co ciekawe, ktoś na tym właśnie spotkaniu zapoznał mnie z książką Richarda Dawkinsa, The God Delusion (Złudzenie Boga). Czytanie jej było jak przebłysk światła. Ponownie zmieniłam grupę i znalazłem jedną – znowu w odległości spaceru – na której był ateista! To był postęp.

Muszę powiedzieć, że choć czasem myślałam, żeby coś powiedzieć, to przerażał mnie i przytłaczał głos wielu członków wspólnoty, którzy twierdzili, że kwestionowanie niektórych fragmentów tekstu Wielkiej Księgi czy proponowanych w niej rozwiązań jest błędem.

Ponadto niewłaściwe, według nich, byłyby same pytania: dlaczego modlimy się na mityngach AA i dlaczego Wielka Księga bardzo często odwołuje się do religijnego Boga? A puenta zawsze brzmiała: „Jeśli nadal będziesz kwestionować ten program, wrócisz do picia”. Mówili: „To program uczciwości”, ale też – co dziwne – „Udawaj, że wierzysz, aż uwierzysz”. Czułam się nieswojo, udając, że magiczna postać ojca kieruje moją trzeźwością.

Program uczciwości – nieuczciwość

Długo starałam się trzymać usta zamknięte wobec ludzi, którzy nalegają, że słowa Wielkiej Księgi są nienaruszalne i że nie powinniśmy wnikać w jej nauki. Duch buntownika pojawia się we mnie raz w roku, kiedy obchodzę na swojej grupie domowej urodziny. Odważam się przy tej okazji wyrazić szczerą opinię na temat tego, jak uzyskałam trzeźwość i jak ją utrzymuję. Mówię, że dla mnie AA jest tak dobre, jak ludzie, którzy w nim są. Wspólnota AA utrzymuje mnie w trzeźwości. W procesie mojego zdrowienia nie znajduję żadnego dowodu na ingerencję Boga.

Tak więc w zeszłym roku, po siedmiu latach w trzeźwości, ale z dokuczliwymi wątpliwościami czającymi się w moim umyśle, że coś nie do końca jest w porządku, zdobyłam się na odwagę, zaryzykowałam swoją trzeźwość i postanowiłem zastanowić się, co naprawdę mogę przyjąć z Wielkiej Księgi i programu, a co mogę zostawić na boku. Po raz pierwszy weszłam na stronę internetową AA Agnostica i był to powiew świeżego powietrza. W sposób racjonalny ludzie mówili tam z przekonaniem rzeczy, których nigdy nie odważyłam się powiedzieć z powodu potęgi big- bookowych talibów. Co ciekawe, w przeciwieństwie do USA, podteksty religijne, chrześcijańskie nie są nadmiernie uciążliwe na większości mityngów AA w Wielkiej Brytanii. A może nauczyłam się ich nie widzieć?

Program uczciwości – bajki religijne

Klasyfikuję wierzenia religijne w kategorii baśni, bajek i przesądów; czuję się nieswojo, gdy są one podawane za istotny element zdrowienia. Czasami zastanawiałem się, co by się stało, gdybym ogłosiła na mityngu, że to wróżki utrzymują mnie w trzeźwości. Czy ludzie poważnie potraktowaliby taką wiarę?

To delikatna równowaga. Ani ja, ani inni niewierzący nie chcemy zniszczyć AA. Wiemy, że to AA, a nie Smart Recovery czy podobna struktura utrzymuje mnie w trzeźwości. AA działa. Ale martwię się o następne pokolenie alkoholików. W pierwszych latach przeczytałam Wielką Księgę cztery razy w krótkim okresie, mając nadzieję, że przeniknie ona do mojego mózgu przez osmozę i sprawi, że będę trzeźwa. Miałam zastrzeżenia co do protekcjonalnego tonu wobec kobiet i osób niewierzących, a także archaicznego języka, ale przede wszystkim do jej jawnie chrześcijańskiego wydźwięku. Siedem lat zajęło mi jednak nabranie pewności siebie i znalezienie odwagi by rzucić wyzwanie panującemu dogmatowi.

Program uczciwości – pierwszy i ostatni raz

Zastanawiamy się dlaczego wielu nowicjuszy uczestniczy w jednym mityngu i już nigdy nie wraca? Być może dlatego, że po prostu nie są jeszcze gotowi? Możliwe. Ale myślę również, że te wszystkie odniesienia do Boga w Dwunastu Krokach i wielu innych tekstach zniechęcają, zwłaszcza młodych ludzi. Sądzą, że AA to sekta i uciekają.

Kiedy piszę te słowa, jestem w trakcie zakładania grupy AA dla wolnomyślicieli i ateistów w moim rodzinnym mieście w Wielkiej Brytanii. O ile wiem, w całej Wielkiej Brytanii jest takich grup tylko cztery lub pięć (Jest ich już więcej, dop. tłumacza). Chcę mieć grupę, w której wszyscy, szczególnie nowoprzybyli, mogliby szczerze mówić o swojej interpretacji i rozumieniu programu AA. Chcę, by Wspólnota przystosowała się do współczesnych czasów, zmodernizowała i przetrwała.

Niektórzy patrzą na mnie z politowaniem, gdy poruszam te kwestie – wydają się sugerować, że robię to całe zamieszanie, ponieważ jestem pełna złości i strachu. Zastanawiałam się nad tym. Uważam, że dyskomfort, jaki odczuwam, gdy po cichu zgadzam się na coś, co uważam za niedobre i fałszywe, jest niebezpieczny dla mojej trzeźwości.

Mam nadzieję, że kiedy powstanie ta nowa grupa, Wspólnota AA w Wielkiej Brytanii będzie w stanie znieść ten niewielki powiew zmian.

Tłumaczenie za zgodą administratora strony AA Agnostica.